Het is begin februari 1825…
De winter is in volle gang, maar van sneeuw en ijs is in Fryslân geen sprake. Wel van wind en regen, alsof het drijfnatte najaar nog niet genoeg was… Wanneer de wind zich op 3 februari ontwikkelt tot een noordwesterstorm, en het ook nog springtij wordt, is het hek van de dam. Of beter gezegd: dan is er geen houden meer aan voor de verwaarloosde Zuiderzeedijken. De grootste natuurramp van de negentiende eeuw in Nederland wordt een feit…
Iedere Nederlander kent de verhalen van de watersnoodramp van 1953. Maar dat Fryslân, en ook Overijssel en Noordwest-Gelderland in 1825 werden getroffen door een ramp van vergelijkbare omvang, dat weet bijna niemand. Op 3, 4 en 5 februari 2025 is het precies twee eeuwen geleden dat een combinatie van een noordwesterstorm en springtij ervoor zorgde dat de Zuiderzeedijken in Fryslân en Overijssel het begaven. De dijken van de toenmalige Zuiderzee braken door ten gevolge van deze storm, waardoor grote delen van Fryslân onder water stroomden. Fryslân kwam, door het bezwijken van dijken bij Lemmer, Nijemirdum, Mirns en tussen Workum en Hindeloopen, voor bijna tweederde onder water te staan. Bijna heel Zuidwest-Fryslân raakte bedekt, evenals ‘het lage midden’ en de Waddeneilanden. Op sommige plekken stond het water wel twee meter hoog.
In 2025 is het tweehonderd jaar geleden dat ‘de vergeten watersnood van 1825’ Fryslân trof. Een gebeurtenis die het verdient om herdacht – en zeker niet vergeten – te worden. Juist nu, omdat het thema nog even actueel is als twee eeuwen geleden. Want de vraag hoe wij ons verhouden tot het water om ons heen, is allesbehalve verleden tijd.
In 2025 halen musea, verenigingen én inwoners uit heel zuidwestelijk Fryslân de ramp van 1825 uit de vergetelheid. Te beginnen op zondagavond 2 februari (200 jaar geleden de vooravond van de ramp) met het luiden van zoveel mogelijk kerkklokken in en om het Friese overstromingsgebied. Gevolgd door allerlei andere (culturele) activiteiten in het Zuidwesten van Fryslân gedurende het herdenkingsjaar (februari tot en met november 2025), van vertellingen tot historische wandelingen onder de noemer ‘De Vergeten Watersnood van 1825.
Om de gebeurtenis van februari 1825 te gedenken, luiden vanaf 20.00 uur op zondagavond 2 februari van ruim 100 kerken en klokkenstoelen in Fryslân de klokken. Ook de klokken van de kerken in Abbega, Folsgare en Oosthem. Zij luiden dan 18 minuten en 25 seconden lang.
Op https://nationaallandschap.frl/watersnood1825/ is aanvullende informatie te lezen. Daarnaast geeft die website een overzicht van allerlei activiteiten rondom dit onderwerp in de provincie.
Bijvoorbeeld: op zaterdag 1 februari is op NPO 2 om 15.30 uur een uitzending van Fryslân DOK te zien over deze Vergeten Watersnoodramp. Deze uitzending wordt herhaald op 2 februari om 13.15 uur, ook op NPO 2. Op Omrop Fryslân is dezelfde documentaire op 2 februari te zien om 17.00 uur en wordt vervolgens ieder uur herhaald.